คิมจียอง เกิดปี 82 | หนังสะท้อนสังคมชายเป็นใหญ่ในเกาหลีใต้
เป็นที่รู้กันดีว่าหนัง และซีรีส์เกาหลีนั้นขยันสร้างพล็อตฉีกแปลกแหวกแนว เปิดเผยจุดมืดบอด ปัญหาที่ถูกซุกไว้ใต้พรมอย่างการถูกบุลลี่ของเด็กในโรงเรียน หรือปัญหาระหว่างชนชั้นในสังคม และย้ำซ้ำ ๆ ว่าสิ่งเหล่านี้ยังคงเป็นปัญหาที่แก้ไม่ได้
ซึ่งวงการภาพยนตร์เกาหลีใต้ก็ได้เติบโตขึ้นไปอีกขั้นหนึ่ง ด้วยการสร้างหนังสะท้อนความเชื่อ และขนบโบราณของประชากรในประเทศ อย่าง “ระบบชายเป็นใหญ่” ออกมาสร้างแรงกระเพื่อมให้ผู้หญิงเกาหลีตระหนักในคุณค่าของตัวเอง และเริ่มส่งเสียงของการถูกกดขี่ให้สังคมได้ยิน พร้อมตอกหน้าเหล่าชายเป็นใหญ่ให้เข้าใจในความเท่าเทียมกันมากยิ่งขึ้น ใช่แล้วค่ะ.. หนังเรื่องนั้นคือ “คิมจียอง เกิดปี 82 (Kim Ji-Young Born 1982)”
ความเป็นมาของคิมจียอง เกิดปี 82
คิมจียอง เกิดปี 82 เป็นหนังที่สร้างมาจากหนังสือสายเฟมินิสต์ขายดี ซึ่งเคยสร้างความร้อนระอุให้กับวงการบันเทิงเกาหลีใต้ เพียงเพราะไอดอลสาวคนหนึ่งแสดงออกให้สังคมได้เห็นว่าเธออ่านมัน
คิมจียอง เกิดปี 82 ถูกตีพิมพ์ และเผยแพร่ในปี 2016 เป็นหนังสือว่าด้วยเรื่องผู้หญิงเกาหลีที่ถูกดขี่ในสังคมที่ไม่มีความเท่าเทียมกัน ซึ่งก็สร้างปฏิกิริยารุนแรงให้กับผู้ชายส่วนใหญ่ พวกเขาเต็มไปด้วยอารมณ์เคืองแค้น และพร้อมที่จะต่อต้านใครก็ตามที่แสดงออกถึงท่าทีของการสนับสนุนหนังสือเล่มนี้ เช่น กรณีของ ไอรีน (Irene) จากวง Red Velvet ที่ต้องเผชิญกับการถูกวิพากษ์วิจารณ์อย่างหนักบนโลกไซเบอร์ หลังจากที่เธอกล่าวว่าได้อ่านวรรณกรรมเรื่อง คิมจียอง เกิดปี 1982
และเมื่อหนังสือเล่มนี้ได้ถูกนำไปสร้างเป็นภาพยนตร์ในชื่อเดียวกัน กระแสการต่อต้านจากกลุ่มชายเป็นใหญ่ในเกาหลีก็ยิ่งกระจายตัวอย่างกว้างขวาง หนักหน่วงจนถึงขั้นที่ว่ากลุ่มผู้ชายกว่า 300 คนร่วมกันทำจดหมายประท้วงไปยังประธานาธิบดีของเกาหลีใต้ เพื่อให้แบนภาพยนต์ดังกล่าว และรวมตัวกันกดเรตติ้งของหนังให้ต่ำลง หรือแม้กระทั่งร่วมเดินขบวนต่อต้านกลุ่มเฟมินิสต์
ชายเป็นใหญ่ในบริบทของ “คิมจียอง เกิดปี 82”
ก่อนอื่น Helena ขอกรูมความรู้ให้สาว ๆ รู้จักกับคำว่า “ชายเป็นใหญ่” ก่อน
ระบบชายเป็นใหญ่ (Patriarchy) หรือที่ถูกเรียกในภาษาไทยว่า ปิตาธิปไตย คือระบบที่เอื้อผลประโยชน์ให้กับเพศชายในทุกบทบาท ไม่ว่าจะเป็นคุณพ่อ สามี ลูกชาย หรือแม้แต่ตำแหน่งงานที่ผู้ชายมักจะได้รับความไว้วางใจจากหัวหน้ามากกว่าเพศหญิง
ซึ่งระบบชายเป็นใหญ่ในคิมจียอง เกิดปี 82 ครอบคลุมในทุกสถานภาพทางสังคมของเกาหลี ไม่ว่าจะเป็นทางด้านเศรษฐกิจ การเมือง วัฒนธรรม ศาสนา ล้วนยึดติด ให้คุณค่า และเชิดชูความเป็นชายมากกว่าอย่างเห็นได้ชัด และทำให้ผู้ชายส่วนใหญ่ลำพองใจในความเป็นผู้ชายของตัวเอง จนกลายเป็นการกดขี่ผู้หญิงไปเสียอย่างนั้น แม้กระทั่งผู้หญิงด้วยกันก็ไม่ได้ปริปาก หรือนึกขึ้นมาได้ว่าตนเองกำลังเสียเปรียบ
หากใครอยากศึกษาระบบชายเป็นใหญ่ในสังคมเกาหลีใต้ล่ะก็.. คิมจียอง เกิดปี 82 สะท้อนระบบชายเป็นใหญ่ที่แข็งแกร่งในเกาหลีใต้ได้ละเอียดทีเดียว สาว ๆ จะเห็นว่าระบบชายเป็นใหญ่ เป็นเหมือนระบบที่สังคมมองข้ามด้วยความเคยชิน จนลืมนึกถึงสิทธิเสรีของผู้หญิงที่ควรจะได้รับในฐานะของการเป็นคนเหมือนกัน
ทำไมถึงเป็นคิมจียอง เกิดปี 82
ในปี 1982 ชื่อคิมจียองเป็นชื่อที่ได้รับความนิยมอย่างมากในเกาหลีใต้ เรียกได้ว่าบ้านไหนมีลูกสาว ก็คงอยากตั้งลูกสาวให้มีชื่อว่าคิมจียองกันทั้งนั้น แล้วทำไมถึงต้องเป็นปี 1982 กันล่ะ? ถ้านับอายุแล้ว ผู้หญิงที่เกิดปี 82 ในปีนี้ก็จะมีอายุ 38 ปีพอดี เป็นอายุของผู้หญิงส่วนใหญ่ที่มีลูก มีสามี มีภาระหน้าที่ที่ต้องรับผิดชอบเต็มสองมือ
เราอยากให้สาว ๆ เข้าใจก่อนว่า ผู้หญิงเกาหลีเมื่อแต่งงานมีครอบครัวเป็นของตัวเอง พวกเธอส่วนใหญ่เหมือนจะต้องก้มหน้ารับตำแหน่ง “แม่บ้าน” ที่มีหน้าที่แค่ทำงานบ้าน เลี้ยงลูก ปรนนิบัติสามีไม่ให้บกพร่อง ดูแลครอบครัวฝั่งสามีอย่างไม่ตกหล่นในหน้าที่ รวมถึงการถูกแม่สามีเข้ามาบงการกดขี่เพราะเธอคือลูกสะใภ้
ซึ่งคิมจียอง เกิดปี 82 ก็เป็นตัวแทนของผู้หญิงคนนั้น ที่วัน ๆ ต้องทำแต่หน้าที่ของแม่ และภรรยา โดยไม่มีสิทธิ์หาความสุขอย่างอื่นให้ตัวเอง คิมจียองจึงเหมือนเป็นตัวแทนบทบาทของผู้หญิงเกาหลีแท้ ๆ ที่อยู่ภายใต้สังคมชายเป็นใหญ่ แถมยังโดนผู้หญิงด้วยกันอย่างแม่สามีคอยกำหนดบทบาทหน้าที่ของภรรยาที่ต้องอยู่ภายใต้การบังคับบัญชาของสามีเสมอ
เหตุใดชายเป็นใหญ่ถึงต่อต้าน คิมจียอง เกิดปี 82?
สำหรับผู้ชายเกาหลีที่เชื่อมาอย่างยาวนานว่า ผู้ชายเป็นตัวกำหนดบทบาท และเป็นเสมือนแกนกลางที่สร้างโลกทางสังคมและวัฒนธรรมของเกาหลีคงถูกสั่นคลอนความมั่นคงทางความเชื่ออย่างหนัก เพราะคิมจียอง เกิดปี 82 นำสิ่งที่พวกเขาเชื่อว่ามันดีออกมาตีแผ่อย่างหมดเปลือก ในเมื่อคนเรากำลังรู้ว่าตัวเองกำลังถูกลดอำนาจในมือก็ย่อมเกิดความกลัวเป็นธรรมดา..
ยิ่งหนังสือคิมจียอง เกิดปี 82 ถูกพวกเขารุมทึ้ง ถูกระบบชายเป็นใหญ่กดขี่เท่าไหร่ ก็ยิ่งทำให้ผู้หญิง และคนทั่วไปอยากอ่านมันมากเท่านั้น จนยอดขายของหนังสือเล่มนี้พุ่งทะยานสูงขึ้นถึง 104% และขึ้นครองตำแหน่งหนังสือขายดีอันดับ 1!! ทั้งหมดนี้ส่งผลให้คิมจียอง เกิดปี 82 ถูกพูดถึงเป็นวงกว้างมากขึ้น
แน่นอนว่าการต้องปรนนิบัติดูแลครอบครัวของสามีน่ะ เป็นขนบธรรมเนียมที่ผู้หญิงเกาหลีหนีไม่พ้น เหล่าคนเก่าแก่ต่างก็ก้มหน้ารับชะตานี้ไปตาม ๆ กัน แต่เมื่อผู้หญิงที่เกิดในยุค Gen Y และ Gen Z กล้าที่จะลุกขึ้นมาพูดถึงความไม่เท่าเทียมในสังคม และทักท้วงสิทธิ์ที่พึงมีของตัวเอง เรื่องนี้ก็เลยกลายเป็นเรื่องใหญ่ของเหล่าชายเป็นใหญ่น่ะสิ
การออกมาต่อต้านคิมจียอง เกิดปี 82 จึงเป็นเพราะลึก ๆ พวกเขาต่างก็กลัวการถูกลดบทบาททางสังคม และด้วยความคิดดูถูกกดขี่ผู้หญิงที่ยังมีติดตัวอยู่ก็ย่อมไม่ยินยอมให้เกิดความเท่าเทียมกันระหว่างผู้หญิงและผู้ชายแน่นอน ไหนจะการเติบโตของเฟมินิสต์ที่ชักชวนให้ผู้หญิงกล้าที่จะรักและภูมิใจในตัวเอง ยิ่งตอกย้ำการมีอยู่ของบทบาทเฟมินิสต์ที่พวกเขาไม่อยากให้ขึ้นมาทัดเทียมกัน
ผู้หญิงเกาหลีที่เป็นเหมือนคิมจียอง เกิดปี 82
สาว ๆ รู้ไหมในประเทศที่มีการพัฒนาก้าวกระโดดทั้งวัฒนธรรม เทคโนโลยีอย่างเกาหลี สังคมเกาหลีนั้นยังย่ำอยู่กับการให้ความสำคัญกับเพศชายมากจนเราคาดไม่ถึง ผู้หญิงเกาหลีเหมือนมีหน้าที่คล้าย ๆ กับว่าเติบโตมาเพื่อเป็นภรรยาที่ดี และให้กำเนิดลูก (ต้องลูกชายด้วยนะ) มันหนักหนาถึงขั้นที่ว่าการทำแท้งเพราะได้ลูกสาวกลายเป็นเรื่องปกติไปเลย
ในระหว่างทางของการเติบโตผู้หญิงเกาหลีจะโดนดูถูก ไม่มีสิทธิ์มีเสียงในสังคม และโดนคุกคามทางเพศอยู่สม่ำเสมอ ในคิมจียอง เกิดปี 82 ก็มีฉากของความเหลื่อมล้ำทางเพศอย่างเรื่องเงินเดือนที่ผู้หญิงนั้นได้น้อยกว่าผู้ชาย หรือการเลื่อนตำแหน่งก็มักจะเป็นผู้ชายที่ถูกพิจารณาก่อนอยู่เสมอ
จำที่เราเล่าไว้ตอนต้นได้ไหมคะ? ว่าผู้หญิงเกาหลีส่วนใหญ่ เมื่อมีครอบครัว มีลูก ต่างก็ต้องกลายเป็นคนว่างงานเพื่อทำหน้าที่ของภรรยาและแม่แบบ Full-Time แทน ด้วยเหตุผลนี้หลายบริษัทเลยแทบไม่อยากรับพนักงานหญิงเลย เพราะพวกเขารู้ว่ามันเป็นขนบที่สักวันผู้หญิงก็ต้องลาออกจากงานไปเลี้ยงลูก
และใช่ว่าสังคมจะเป็นฝ่ายสร้างความบอบช้ำทางจิตใจให้กับผู้หญิงเกาหลีแต่เพียงฝ่ายเดียว ครอบครัวนี่แหละตัวดี หากคุณเป็นลูกสาวคนเดียวหรืออยู่ในครอบครัวหญิงล้วนนั่นคงไม่เป็นปัญหา แต่หากคุณแม่ให้กำเนิดลูกชายขึ้นมา ลูกผู้หญิงก็จะกลายเป็นสิ่งสำคัญอันดับ 2 ของครอบครัวไปเลย ซึ่งคิมจียอง เกิดปี 82 ก็ได้สอดแทรกฉากที่แสดงให้เห็นถึงความลำเอียงที่พ่อมีต่อลูกสาวและลูกชายอย่างเห็นได้ชัด
การปรากฏตัวของคิมจียอง เกิดปี 82 ทั้งในรูปแบบหนังสือ และรูปแบบหนังล้วนสร้างความหวัง แรงบันดาลใจ และสร้างพลังของการเป็น “ลูกผู้หญิง” ในตัวหญิงสาวชาวเกาหลีได้แบบเกิน 100% พวกเธอต่างฉุกคิดว่าทำไมผู้หญิงถึงไม่สามารถตอบโต้ หรือพูดในสิ่งที่คิดได้? อะไรคือมาตรฐานของการแสดงออกของผู้หญิงในสังคม? ทำไมพวกเธอถึงไม่สิทธิ์อย่างเช่นผู้ชายล่ะ? Helena เองก็หวังว่า จุดเริ่มต้นจุดนี้ จะพาให้เกาหลีใต้ค่อย ๆ เปลี่ยนขนบความเชื่อที่มีมาอย่างยาวนานให้เปลี่ยนเป็นความเท่าเทียมทางเพศ โดยที่ผู้ชายต่างยอมรับ และเข้าใจถึงแก่นของความเท่าเทียมนั้นแบบที่ไม่ใช่การบังคับ แต่เป็นการตื่นรู้
